Biaruahtu_Salai
Josephbawi
CLP: Chin National Conference na
hmuhning le Biachahmi cungah hmailei zeitin dah kar I hlang seh tiah saduh na
thah?
Pual Sitha (CNF SG I)/Fb |
Pu Paul Sitha (CNF SG I, CNF
palai):
Tutan
CNC cu a teichuak (awngmin) ngai ko tiah ka ruah. Ramkhel kengthluang
(Political platform) kan ser khawh i Kawlram cozah he tonnak (National
Conference) ah zeidah kan duh timi tling tein aho hmanh nih allo tein kan tuah
khawh I ramkhel ning cun teinak taktak a si. Tutan ah ramkhel party hmanh an
tlinglo tiah an kan ti men ko lai nain arak kaikho mi hna mipi an ai-awhning
hna zoh tikah 80% tluk an si I an ai-awh ngai ko hna tiah kan ruah. Federal ram
serding ah Chin zapi nih kan duh i tuanti dingin biachah dih a si cang I cucu
atutan ah abiapi ngai in ka ruah. Hmailei tuanchuaknak kong zongah thinlug
ruahnak kaupi in tuanvo ngeitu hna nih an kan hruaipeng ahau lai. Tlangcungmi
pawl zong nih anmah le duhmi an rak chim cio lai I Cozah he van iton tak tikahcun
kan duhmi kan tei kan hmuh hrim ko lai tiah zumhnak ka ngei.
Salai Bawi Lian Mang (CHRO Executive
Director, Cathluan chuahpitu):
Tutan
CNC tuahnak cu
avoikhat lio bantuk silo in Ramleng, CNF/A kan pa le pawl,Chin
MP pawl le ramkhel party pawl, Rakhine ram le rawn a ummi kan miphun ai-awh
tampi an itel kho I athatuk, a sunglawituk tiah ka ruah. Atutan tonnak hi an
chim tawn bantuk in a donghnak silo in ahramthawk tu a si. Kan miphun
thanchonak caah chawlet lei, ramkhellei, mibu thanchonak lei, nu le mino bu,
nuhrin covo bu tbk. thanchonak ding riantuannak caah hram biatak tein tutan
ahhin kan bunh khawh lai tiah ka ruah I rian zong kan quanqi khawh lai tiah ka
ruah. Kakip in miphun unau pawl he kan iton than tikah kan karlak ah unau kan
sinak le ipehtlainak nih dawtnak hri zong a fehter chin I hmailei rian kan
tuannak zongah bawmtu ngai a si lai. Pakhat le pakhat chungah zumhnak kan ngeih
ahcun rian kan tuannak zong hma a kal lai tiah beiseinak ka ngei.
Salai Bawi Lian Mang/TCP |
Pu Ngai Sak ( Sihni, Phunglam
Sernak kong Cathluan Chuahpitu):
Falam Conference tuah kum
65 hnu avoihnihnak tuahmi a si I tuanbia thar kan
tial than a si. Falam ah minung 5000 an kai ti a si ko nain Chin mipi ai-awh
zapi an itel kho lo, Thlanglei Chinmi an itello. Asi nain atu akaimi 571 hi
mibu kip, ramkhel kip le pengkip tlangkip palai pawl tel in miphun a kan aiawh
tiin ka ruat I a sunglawi tuk mi tonnak a si. Hi tonnak chung kan ceihkhanmi
biafunnak nihhin hmailei Chin mi kan van (Fate) bia a khiah te lai. Ceihkhanmi
zapi an tha tuk hringhran. A sinain Cozah he chonbiak tikah ahar taktak dingmi
tampi a um. Chinmi lawng nih kan duh I kan ceihkhanmi a si rih. Cu kan duhmi
tuanchuak kho ding riankhinhmi minung (45) nih Cozah he ichonh tikah aathlak
maw a ruang maw timi biatak te in cawithlai hnu ah dor awk athami dorh in rengh
awk tha mi pawl rengh ding abiapi tiah ka ruah. Biana ah Ramtha ahcun Biaknak
lei Vuanci ti hrim a um lo I cucu Chinmi zong nih um lo dingin kan ti nain
cozah nih a cohlang te lai maw ti zong ruah ahau. An cohlanlo zongah Chinmi nih
kan chuahpi timi tuanbia kan tial a si ko. Tutan phungning in CNC ah atel
kholomi Chin party pahnih (CPP,ZCD) zong an caah lungthin kau he hmunhma
chiahpiak an si. Hmailei Chin miphun kong riantuannak ah an itellai ti zong
ruahchannak ka ngei.
Pu Ngaisak/TCP |
Pu Khua Uk Lian (CNF GS III, CNF
Palai): Tutan
CNC ah Chin ramkulh, Kawlram um le Ramleng ai-awh tu hna zapi telh in kan tuah
khawhmi ka hmuh tikah a sunglawi tuk hringhran. Kan miphun caah tuanbia thar
kan tial a si. Chin mipi nih an duh taktakmi biachahnak kan ngei kho tiin ka
hmuh. Hmailei aquanchuak tu ca thimmi hna zong nih biatak tein kan iralrin
dingmi cu kanmah pumpak larnak le minngeihnak men ah kan hman I Chin miphun
lungrualnak arawhsual ding hi ka phang tuk. Mipi ai-awh aw, peng upa le ramkhel
party upa hna herhbaunak tete zong zohqi thiam in hmaifon ahau peng lai.
Aquanvo ( Role) a theilo I karhlei a kalsual ahcun miphun caah qih anung ngai
caah ralrin tein an kan hruai thiam ngai ahau te lai.
Victor Biak Lian (Euro-Burma
Office, CNC Special Sawmmi):
Atlingtuk, Miphun tengnge aiawhminung, mino, nubu, tlang kip bu aiawh tu hna itel
in nuam tein miphun kong khua kan khang hna.
Zapi lungtlin dih cu a si lai lo nain buaktlak tuak tikah ka lung si
ngai. CNC quanchuak khawhnak ding caah bawmtu bu (Coordinating Committee) an
sermi hi phaisa thazang, fimthiamnak thazang tampi in bawm an hau. Chin mi
tampi nih bu tampi lawng dirh kan hmang I tuanchuaknak lei ahhin kan tlinh tawn
lo. Zeitin dah kan tuanchuak lai timi cu zeitluk in dah tuanchuaknak ding
fimthiamnak kan ngei timi ah a ngat ko lai tiah ka ruah.
Pu Van Cin (ENDP Chairma,Ramkulh
Hluttaw Palai aiawh):
Ka ruahnak leng in a tha deuh. Zei ca ti ahcun miphun qanhnak kha faktuk in kan
ruat sual lai I kan buai sual lai tiah ka phang tuk. Na belte in kan mifim thiam
pawl telhnak le bawmhnak thawngin a bubu in iqhen in ceihhmainak le hnatlaknak
kan ngei. Cu zong cu bupi nih hnatlakpi nak le biafunnak tha tein kan ngei kho
I a tling, athatuk tiin ka hmuh ko. Hmunkhat tein tuanchuak khawhnak ding caah
cun ramkhel bu vialte nih itel in ibawmchan cio ahau, NGO pawl zong nih bawmtu
(supporter) dirhmun in an qhawn ahau.
Rev. Nang Khen ( Rangon Khumi
Khuanu khuapa aiawh, Myitkyina Chin Funtom Chairman (Kachin), Rangon Chin
Khrihfabu bukomh Chairman):
Chin
pawl kan za, kan thiam. Na belte in acheukhat cu haukauhnak kan ngei rih. Biana
ah Chin zatlang holh kan ngei lai ti a duhmi um lakah um hlah seh ti a almi
zong kan tampi rih. Tlangholh ngeilo ahcun hmailei Chin miphun kan buaichin lai
caah keimah duhning ahcun i ngei ko usih tihi chim ka duh. Cheukhat Chin
ramkhel party kong zong chim lung an dong. Chin kong kan ceih lai ti ahcun
Party kong chia ta dih in Chin kongah itelh dih ding kan si. Biaknak bu kong
zong chiata rih ding a si. Hmailei tuanchuak tu thimmi minung (45) nih Cozah
riantuannak he a kalhtuk lo dingin Chin miphun duhmi thil lawng ruat lo in
Kawlram tlangcungmi le cozah kalpi ning hna he a tlak in an kan hruaithiam ngai
ahau lai tiah ka ruah.
Joseph Kung Za Hmung @ Win Hlaing
Oo ( CNC tuahnak Phaisa tlangtlatu le
eidin izatnak le thanchonak thiamsang sawmmi aiawh, CAD Director, Gloria
Journal Chief Editor, Kawlram Eidin Izatnak lei Ruantuan tu Chiarman):
Joseph Kung Za Hmung/TCP |
Falam Chin National Conference
lawng ka rak theih bal I tutan ah keimah pumpak ka tel lawng silo in CNC tonnak
achuah khawhnak ding caah biatak tein riantuannak in siseh, cathluan chuahpi
nak in siseh ka tel ve tikah a sunglawi I ka lunghmuih ngai ko. Hi CNC tuahchuah khawhnak ding tlangtlatu caah
Rangon um minung, ramkhel party tbk.. deuh nih rak tawlrel a si tikah tlam a
tling sual lai lo ti kan rak phang ngaingai ko.
Sihmanh sehlaw inntek Hakha khua nupa telpinak thawngin tlangthlaknak
lei ah tlam a tling, atha tuk ko tiin ka hmu. Inntek hna ka thangthat ngaingai
hna. Lungthin khat tein riantuan ti
duhnak (Cohesive) lungthin kan ngei ahcun CNC hmailei biachahmi tluang tein kan
kalpi khawh ko lai, a herh zong aherh ngai tiah ka ruah.
Pu Ro Sang/TCP |
Pu Ro Sang (Chin miphun tengnge
kong Ceihhmai tuding Sawmmi, Matupi Pakukku um): Voidang meeting tuahtawn ning sisehlaw thut
dir kutlir sawh in a dih phun in ruah a si hnga. Na belte in tutan CNC cu mah
le huammi bubu qhen in ceih a si tikah a
tling tuk hringhran. Ceihhmai tu hna le aa telmi hna zong nih an ilungtlinh cio
lai tiah ka ruah. Hi bantuk tonnak (Conference) hi ka hmu ballo. Arak kai kho
mi hna zong nih anmah le thuam cio an kai hrim zohcim lo an si. A Kaimi kan
zapi nih Chin timi min tang ah kan um dih timi hnatlaknak le cohlannak kan
ngeih cang caah 2014 Minung lurelnak ah Chin tiin min tial dih kan si cang lai.
Biatak tein ceihhmaimi pawl tuanchuak tu ding ahcun CNC Coordinating Committee
hi an biapi bik ko. Ruahnak kau in cawlcangh thiam ngai an hau lai.
Dr. Sui Khar (CNF SG II, CNC
Tawlreltu Chungtel, Ramkhel Tungtlang ceihhmainak cathluan chuahpitu):
Dr. Sui Khar/TCP |
Hi ton biaruahnak hi CNF le Cozah ichonbiak
ahkhan mipi ton biaruahnak (Public Consultation) tuah in Miphun aiawh
Conference bu tihi ceihmai a rak si. CNF zong nih zapi aw atel kho dingin tuah
khawhnak caah mipi aiawhbu, tlang/ peng bu, Chin ramkhel bu hna telh ahau tiah
ruah a si caah Conference asi khawhnak ding caah CNF in keimah thlah ka si.
Rangon ah voili nga NGOs, Ramkhel party pawl, mino bu, peng tlang bu pawl he
ton biaruahnak kan ngei I atak bukip, biaknak kip telh in kan tuah khawhmi a si
tikah tlam a tling ngai. Chin miphun qengnge tampi kan si nain tutan Conference
nih kan ai-awh khawh ngaingai in ka hmu. Cathluan chuahpi tu hna tlamtling in
kan ingeih, nili chungah hi bantuk hnatlaknak le ceihhmainak kan ngeih khawhmi
hi khuaruah har zong a si. Atluang tuk hringhran. Abik in Tlangtla (Logistic)
lei atlaitu Hakha khua nupa zong an
riantuanning zoh ah khuaruah an har, minung 571 caah lakphakti din caan minute
20, rawl ei caan suimilam 1 ah tluang le fel tein an kan dangh khawh dih,an tha
tuk (excellent) hringhran i lawmh an um tuk ko. Hi CNC biachahmi tuanchuak tu
dingah A Bawmchantu bu (Coordinating Body) kan dirh. Ai-awhtu minung 45 telh an
si. Tuanchuak ti tik zongah Coordinating body lawng rinhlo in a bukip, a
tlangkip in bawmhchan cio an hau. Cu ti kan kalkhawh ahcun kan tinhmi kan tei
ko lai.
Salai Aung Min Hlaing (Asho Chin
National Party GS, Party Palai aiawh)
:
Atu tuahmi Conference hi Chin mi hna caah a herhtukmi Conference a si caah
man a ngeituk tiin ka hmuh. Zeica ti ahcun kum saupi aqhen cangmi miphun nih
arauh hlan rampi tonnak (National Conference) ah kan Chin miphun nih zeidah a
herh, zeidah kan ramkomh sernak ca a herh timi chim phuan ding kan si ahhin a
herhtuk, man a ngeituk ka ti khunnak hi a si. Mipi aiawh minung le bu pawl nih
biatak tein kan ceihhmaimi phung le cathanh pawl zong Rampi tonnak tuah tikah
rianfialmi hna nih biatak tein an chim i qan an lakve ahau, kan kengruh bak an
si ko tiah ka ruah.
Sayaci Sa Ni Awng ( High School
Headmaster, Khumi Culture & Literature Chairman, Paletwa palai hotu aiawh) : Chin miphun pawl miphun
dawtnak kan thei chinnak lawng silo in mifim thiamsang pawl tampi an I tel caah
theihkauhnak le hngalhnak tampi kan ichap tiin ka hmu. Biachahmi tuanchuak tu
dingah Committee zong ser a si I acheukhat biachahmi cu tuanchuak colh ding
zong a um lai, tlai deuh ah tuan dingmi zong a um lai, asi nain miphun dawtnak
in kar kan hlan ti cio ahcun kan teichuak ko lai. Pehzulh in tuanchuak nak ding
cu ruahnak thinlung kaupi le lungrualnak ding lam zohpeng in riantuan hi a
biapi peng ko rua tiah ka ruah.
Dr. Ro Dingaa (Indianapolis US(
Mizo), Chin Forum aiawh):
Dr. Rodinga |
Chin ramkhel party pahnih an itel khawhlomi
cungah sia a rempah lo. Kakip in Chin miphun rak phan cio a si. Abik in Thado,
Kuki tbk.. Rakhine le ka dangdang an rat cio hmuh tikah lung a hmui ngai ko.
Ceihhmainak kan ngei I kan ceichuakmi cathanh zong atha hringhran in ka hmu.
Lungrualnak kan ngeih ahcun kan ceihhmaimi pawl zong kan tuanchuak dih kho ko
lai, tuan khawhlomi in ruahmi le ceihhmaimi a um lo in ka hmu.
Pu H.C Ral Hnin (CNF Supreme
Council Chungtel, CNF Thantlang Liaison Officer, CNF Palai):
Pu Ral Hnin/TCP |
Atu tan CNC kan tuah mi atlam atling tiin ka ruah.Aruang
cu Hmailei kawlram pi kan dirh tthan
tikah zeibantuk Basic principles pawl cungah dah ahram bunh
in kan dirh lai ti mi,Ethnic arm groups pawl le kanmah CNF zong nih principles taktak ah kan ruah mi Basic
principles pawl,CNC akai mi dihlak nih lung tling tein hmailei kan kawl rampi
dirh tthannak ah ahram pi suttung pi(Basic principles) ah siseh tiin an pawm
mi hi hlawh tlinnak taktak asi tiin ka
ruah. Cun,kan chin miphun nichuah,nitlak,chak
lei thlang siseh kan Chin Ramkulh leng I
aum mi kan miphun hawi pawl,kan miphun
le kan ram kong ah kan saduh tah le kan chunmang kum 65 hnu ah zalawng tein kan ni ruah khawh
mi le
kan phaiqi khawh mi hi asung lawi tuk ka ti. Hi nih hin kan miphun chung
ah dawtnak,zawn ruahnak le lung I hmuh
thiamnak fakpi in ahram abunh lai I
hmailei kan miphun caah lungrualnak
afeh terchin lai tiin ka ruah. Biachahmi pawl zong catlap cung lawngah
silo in kan zapi nih tuanvo kan ngei timi ruahnak ngei usih. Riankhinhmi
Coordination Committee pawl zong nih qanhmi ngeihlo in lungthin thiang tein kan
miphun ca ah rian ka quan aherh.
Pu Enock (Chin Funtomnak Bu,
Kalay(CFB) Chiarman, CFB aiawh): Kum
65 arauh hnu ah kan tuahmi thil a si ca le abik in kan unau Magwe in siseh,
Rakhine in siseh Chin sinak kha an hlam ve I an hun phak tik ah a sunglawituk
tiin ka hmuh. Culawng silo in Biaknak
lei ah khrihfa lawng silo in Phungki
pawl nih an miphun lamhlat tuk in an hun hlam hmuh tik zongah a sunglawi
khun. Tutan bia kan chahmi tuanchuak khawhnak ahcun kei cu zei phun ka si timi
chiata chung in Chin timi ah ruahnak kan I fun dih I rian kan tuan ti ahcun tei
kan chuak ko lai tiin ka hmuh.
St. Patihya (Thanlin Buddhist
Teacher, Kanpetlet):
St.Patihya |
Hi
bantuk tonnak hi aman in cawk khiah khawhlomi a si. Hi bantuk lungrual tein
tonnak kan ngeihmi nihhin ara lai ding kan ral zong a khamhcia bantuk a si
cang. I purupnak nih lungkhatnak a chuah ter I aherhbaumi riantuanti ding ca
zongah lung a nuamter lai. Hmailei zong ah Miphun aiawh puai zong tuah kho
lengmang rih usihlaw, tuah tik zongah pumpak hlawtnak silo in Chin zapi caah
bawmchan thape tu ding thil poah hmaisuan ter ding a si, Chin ahuapmi puai paoh
ahcun kai lengmang ding zong I zuam ding a si. Hmailei tha tein quanchuak
khawhnak ding caah cun riankhinhmi kan thiamsang pawl nih ramkhel bu, mino,
nubu le tlang aiawh bu tbk.. hna he tha tein I chimchonh in rian an quanthiam
ngai a hau lai. Biaknak kong ahcun pumpak cio nih an tep theng lai lo nain
biaknak lei bu pawl caah cun atu bantuk tonnak kan ngeihmi nihhin theithiamnak
le thatnak tampi a kan pek ti zong nolh ka duh ko.
Pastor Than Khu Lun (Kalay-Kabaw
Thado Mino Bu Chairman, Thado aiawh):
Pu Than Khu Lun/TCP |
Kan rak chuah hlan pi ah Chin National Conference an rak tuah cang I, ka chuah
kum 40 chungah atu voikhat te ah kakip a ummi Chin mi hna itonnak kan ngeihmi hi
phuan khawhlomi thinlung lawmhnak ka ngei. Ka lung si ngaingai ko. Pangpar dum
ah pangpar phunkip an par bantuk khi kan si tiah ka tahchunh, kan idawh
hringhran ko. Kan thanhca chuahmi vialte hi zapi aiawh mi palai pawl nih
ceihhmaimi a si I zapi aw a si tiah ka ruah. Cu ve bantuk in riantuantu le
ai-awh bu palai pawl nih lungrual te in kan quanqi thiam ahcun kan teichuak
hrimhrim ko lai tiah ka zumh.
Pu Ai Sak Pau ( Zomi Christian
Khanno Kipawl Chairman, Zomi mino aiawh) :
A voihnihnak CNC kan tuah khawh ruangah ka
uanthlar ngai. Kum 65 chung Kawl cozah uknak ruangah ruahnak idang in aa qhek
tawnmi Chin miphun kha atu avoihnihnak CNC tonnak nihhin hmailei hmunkhat te
kalti khawhnak lam a kan sialpiak than cang tiah ka ruah. Hmailei tha tein tuanchuak
khawhnak ding caah cun atu CNC ceihhmaimi vialte hi pengkip hruaitu hna sin in
khuate kip kan cathanh le ceihhmaimi phawtzamh in hihi Chin miphun nih kan duh
hih tiah mi zapi sin thanh ve ahau. Cu nihcun hmailei riantuannak tampi a bawmh
lai.
Pu Hung Ma Naiyaw (Mindat Palai
hohak changtu, Mindat & Dai aiawh): Hi tonnak nih Chin miphun unau karlak ah lungrualnak
le theihthiamnak a chuahter tiin ka hmu. Hi bantuk kan tuahlonak kum 60 leng
asi cangmi hun iton than tikah aho paoh an I nuam tihi an mithmai ah a lang cio
in ka hmu. Hmailei tuanchuak ding kongah zapi aiawh pakhat cio ruahnak fun in
zapi hnatlakmi a si caah CNC riankhinhmi nih anmah pumpak le pengtlang ca men
silo in Miphun caah, Ram caah tiin khua an ruah I an tuaktan thiam ahcun a
tluang ko lai tiah ka ruah. Peng qanhnak le a lenglei in hnahnawhnak tbk cu
tampi ton a si ko lai, inntuar khawhnak thazang ngei le hmailei ca ruah in
zanghlei cawi ahcun kan tei hrim ko lai.
Salai Isaac Khen (CNC Tlangtlatu(JOC)
Coordinator, Cathluan chuahpi tu):
Isacc Khen/TCP |
Chin Conference hi avoihnihnak tuahmi a si. Rian lian ngai ikhinh in tuahmi a
si. Mipi aiawh bu le pumpak zapi tel in 500 fai sawm an si. Ramkhel party
pahnih nih kailo an itimnak kong an thanh, cun adang zong an rak kai cio te
hnga maw ti zong thindom in ka um. Asi nain Falam conference nak in minung
tlawm(Quantity) hmanh usihlaw aman tuak(quality) ahcun kan sang deuh ko tiah ka
ruah. Zeica kan ti khawh a si ahcun atuchun CNC ara khomi 571 minung hi CNF/A
tel in ramkhel party kip,pengkip, tlangkip le mibu, abik in Rakhine lei, Magwe
lei le Thado, Kuki le M’ro tbk in aiawh tu lawngte an si tihi hmuh khawh a si.
Chin miphun kong ruah ah bia kan I al, lungthian tein duhmi chimphuan cio a si
I a thatuk tiin ka hmu. Tutan Conference kan tuahnak thawngin kanmah Chin
unau karlak ah izumhnak le
itheihthiamnak a karhter chin ti hmu khawh a si.Atu kan tuahmi hi a donghnak si
rihlo in kan ithawk ka lawng a si tihi chim ka duh. Atu ceihhmainak ahhin
biafun tampi a chuak, man an ngeituk I hihi zeitin dah kan tuanchuak lai, kan
tuanchuak kho sual lai lo timi lawnghi kaa lungretheih I ka ruatpengmi a si. Tawlrel
tlangtlaknak lei in chambaunak a tampi ko lai nain kanmah le tikhawh tawk in
ramdang van hai lo kan si ve ko tiin ka hmuh. Zokhenhtu Hakha khuami, khuanu
khuapa, mino hna zong ka thangthat tuk hna, ka lawm ngaingai hna.
Pu Hla Maung( Kanpetlet Khuanu
khuapa aiawh):
Hi tonnak ruangah Chinmi caah man tampi a pek. CNC ton biaruahnak in achuahmi
biafun pawl zoh ahcun Chin mi ca lawng silo in Kawlram kakip um tlangcungmi le
Rampi cozah ca tiang abawm kho ding Ramkomh (Federal) sernak thapetu le a
bawmtu taktak a site lai. Pehtlai in kan Chinmiphun zapi duhmi ruahmi zong
ceihhmainak kan ngei kho I hnatlaknak kan ngei kho. Cu ceihkhanmi tuanchuak
ding ca zongah caansau hngah tilo in quan awk athami paoh quancolh dingin
riankhinhmi pawl nih an kan hruai ahcun kan tei ko lai tiah ka ruah.
Pu Leh Khu Hau (Central Kuki
Culture & Literature Chairman, Tamu Kuki Culture & Literature Chairman
):
CNC tuahmi cu
athatuk, a tlam a tling ngaingai ko, a nuam zong a nuam ngai. A sinain bochanmi
Chin kan pa le nih Thado kong le Kuki kongah biakhiahnak fiang an kan
ngeihpiaklomi cu a tlam a tling lo in ka hmu. Dr. Nicholas (Kuki) a chim bantuk
in Kuki (kawlram um) cu Chin timi mintang ah um dingin hnatlaknak kan ngei ko.
Kawl cozah nih Chin phun 53 timi ah Kuki min a tello, asi nain phun 53 atelmi
Khongsai kha Kuki in thlen ding tuah kan itim tik ah Thado pawl nih an kan doh
pengmi a si. Chin hmailei hmunkhat tein rian kan quanqi khawhnak ding le
lungrualnak ding caah cun tlangholh ah miring kan hman hi a tha bik lai tiah
kei nihcun ka ruah.
Pu Vung Za Cin ( CNP Tedim
Township Secretary, Party palai):
Kan rak ruahning lengin arak sunglawi I, Chin miphun pawl hitluk in maw miphun
dawtnak kan ngei timi hi ka fiang chin, ka tha zong atho. Hmailei hiti kan kalqi peng ahcun kan duhmi kan hmu hrim
lai tiah ka ruah. Inntek zohkhenhnak zong athatuk hringhran. Kanmah Tedim lei
tu nih miphun tengnge minput “Zo” timi in “Chin” timi min zuar atimmi a bituk
ruahnak ngei hruaitu kan um rih. Hihi ngaichia ngai a si rih. Hmailei cu atha
te ko lai tiah ruahnak ka ngei.
Chin Chin Pekthang (CNC Finance
hotu, CNC Tawlreltu Chungtel): Hi
tuahnak ding caahin July in meeting biatak tein kan tuah, harnak tampi lakah
kan miphun caah abiapi tukmi a si caah caan I pe ko usih tiah tlangtla tu lei
in kan I ti I atu bantuk atak in tlam a hunt ling tikah kai lawmh ngai. CNC
kakip a rak kaimi pawl zong nih anmah le umnak hmunhma cio I an tonmi thil an
chim cio tikah ngaih ka cim hrim lo. Pathian nih a kan umpi hrim tihi a fiang.
Hmailei quanchuak than dingmi zongah Kawlrampi lawng silo Vawlei pi nih a kan
theihpi I a kan ngiathlai peng ding kan si. Ralrin te tuan thiam cu kan biapi
ngai ko.
Pu Siang Mang ( Hakha Khuanu khuapa,
CNC Inntek zohkhennak Haotu)
: Hakha Chin Conference hi Chin ram, ramkip in Chin miphun kip an rak phan lai,
kan tuanbia ah a tang dingmi a si caah Hakha khua nu khuapa, mino
bu,sianghleirun bu hna tha tein kan ibawm lai tiah ceihhmainak ngeih in timtuah
nganpi kan ngei. Thutdir ih-umnak tawlreltu(Accommodation Committee), Eidin
tawlreltu, Khuachung tlunkal tawlreltu, Hall tawlreltu le humhimnak tuanvo la
tu tiin committee panga ka tuahpi hna I, anmah le riancio chimh in zarh fatein
timtuahnak kan rak ngeih cia, cu ticun a tlamtling lomi tampi lak ah tluang
tein rian kan quan khawh mi kha a si.
Chin ram thanchonak caah ruahnak phunphun chuah in thil tampi tuah an tim,
cunak in a biapi I a sunglawi tiah ka ruahmi cu zapi hmaitonh in hmunkhat ah an
thuqi I biaruahnak an ngeihmi nihkhan thil tampi athlen cang, kha nihkhan thil
tampi rian a quante lai. Lungrualnak hi a biapibik a si ko. Hi bantuk
hmuhtonnak kan ngeihmi hi a man in cawk khawhmi a silo. Kan itonmi hrim hi
zeidang nak in a biapi deuh I, tuanbia nih a tial a chimcangmi bia hi tonlio ah
biachim caan an ngeihcio lo zongah an lungthin ah rian tampi a quan cang timi
chim ka duh.
Salai Hla Tun ( Magwge Ramthen
Chin Affair Minister, Special Sawmmi):
Chin miphun kakip palai pawl sin in ceihhmaimi le hnatlaknak vialte ka zoh
tikah Chin ramkulh lawng silo in kakip um Chin unau pawl ruahnak le sining zong
a kan hrawm dih ve tiin ka hmuh. Kanmah lawng silo in Kachin, Karen, Mon tbk..
miphun conference an tuahcio I kanmah
bantuk ceihmai hnatlakmi an ngei cio, cu zong cu Cozah pi he kan iton tikah kan
ikhahnak a um cio lai ti zong ruahnak ka ngei. CNC kan itonmi hi Chin a huap
kho maw ti ahcun Chin miphun kakip in palai aiawh lawngte a kaimi kan si caah a
aiawh ko ti hi kei ka hmuhning a si. CNC quanchuak tu dingah committee zong ser
a si. A zapi in voivoikhat ah an quanchuak khawh dih colh lo hmanh ah aherh
hmasa mi tete in kar a kan hlanpi ahcun tei kan chuak kho lai tiah ka ruah.
Salai Mang ( Chin World CEO, Chin
Forum Field Coordinator)
: Kan tuahmi a thatuk. Tuah khawh ahcun
ituah peng seh tihi ka duh ko. Asi nain Agenda kan iceihmi vialte kha Rangon
CNC tawlreltu (Joint Organizing Committee) lei nih khiah ciami cung lawngah ah
ceih a si. A siding ahcun Chin ram kakip/ pengkip kal in zei kong dah ceihhmai
nan duh tiah ruahnak ihal ta kho sehlaw a tling deuh hnga tiah ka ruah. Hi
bantuk thil pipa tawlrel tik zongah Chin ramkulh um peng Matupi, Hakha,
Thantlang, Mindat tbk.. inntek nak in Rangon um Chin unau pawl nih hmunhma an
lak deuh tikah inntek aw-aan a dai ngai in ka hmu. Tuanchuak ding kongah ahcun
CNF nih Panglong bantuk tonnak ah tlakpi ding a si. Atangmi rian le ceihhmai
hnatlakmi vialte kha cu Ramkulh cozah he an quanqi ah aqha lai tiah ka ruah.
Salai Za Uk Ling (CHRO Program
Director, Thiamsang cathluan chuahpi tu le Chin Civil Society aiawh palai): Tutan CNC kan tuahmi cu aho paoh
nih Rolung tuanbia pakhat ah a bunh lai tiah ka ruah. Kakip in arak kai mi hna
zong ka zoh tik hna ah anmah le peng, mibu a ai-awh kho cio ko rua tiah ka
ruah. An I biatak ngaingai hna. Mahtuk khualtlawn le hmuhton ahar tilio ah
kakip in Chin kong ruah ah an rak kai khawh cio hi asunglawi ngaingai. Hmailei
hmanh hi bantuk sunglawi in kan tuah kho ti hnga maw tihi ruah awk ngai a si.
Atu kan iton tikah a chung bia kan iruahmi paoh, agenda kan iruah tikah an
lungum bia lawngte an chimcio, biana ah Rakhine Chin Affair minister biachimmi
_ Chin miphun hi iqhek dih hmanh usihlaw kan miphun caah kan duhmi kan ihrawm
dih ko hi atimi kha asi taktakmi a si ko. Cucaah mipi ai-awh palai zapi kan iceihmi in a chuakmi result zoh ahcun
Chin miphun nih I lunghmuihpi ding ciomi a si. Bia kan iceihruah tik zongah
kanmah kong ichimlo in Chinmi kong lawng kha ceihcio a si. Hnatlak biachah ti
hi afawi ngai ko nain tuanchuak khawhnak ding abiapibik cu kan pengtlang ca,
keimah ca (self interest) kong silo in kan Miphun ca timi hmai kan chiah ahcun
kan teichuak(awngmin) kong lai tiah ka ruah. Kan tuan tik zongah a bu asi zong,
a pumpak a si zongah ipekchanh ngamnak (self sacrifice) kan ngeih ahcun kan
miphun kan tummer khawh ko lai. Lungrualnak hmai ah chiah peng in atu atel
khawh rihlomi zong hmailei I tel khawhnak ding caah lam onhpiak peng ding kan
si. Tutan abik in ka lawmhmi pakhat cu Nuhrin covo kong biatak tein kan chim
chih khawhmi kha a si. Biana ah biaknak zalonnak, holh kong zalonnak, miphun
kong zalonnak tbk hna Agenda ah telh in biatak te kan ceih khawhmi hna a si.
Pi Sui Chin (Canada CNF Regional
Chairman, CNF Palai):
Mi hmanh kan tling hnga maw tiah ka ruahnak lengin atha, ka khuaruah leng ahar.
Chin ram kakip in an rak kai lawng silo in kanmah le thuam cio in ka hun hmuh
dih hna tikah Chin miphun nih lungrualnak hi kan rak duhtuk hi teh tiah ka
hmuh. Biatak tein kan miphun ca tiah anmah le pengkip cio in ceihhmai ding ca,
cathluan tete an rak iken cio, buaibainak le chambaunak um lo te in inntek an
kan zohkhenhning zong atha tuk hringhran. Chin miphun ahhin Phungki pawl an um
zong ka thei ballo. Phungki an rak um zong ka khuaruah ahar, Kawl lungput an
ngei men lai ka ti nain Chin miphun an rak qanhtuk hringhran. Lungrual tein kan
kal khawhnak ahcun Peng le miphun tengnge lawng ruahlo in Chin timi min tangah
kan cawlcang ti khawh ahcun kan tei ko lai. Tuanchuaknak ding ah Chin thiamsang
pawl, khuaruat kho Chin upa pawl tampi kan telpi hna sehlaw a tlam a tling lai
tiah ka ruah.
No comments:
Post a Comment